การปลูกพืชหลังจากการทำนาเป็นวิธีที่ดีในการ ปรับปรุงคุณภาพดิน และ เพิ่มจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ ให้แก่ระบบนิเวศในแปลงนา โดยเฉพาะพืชที่มีคุณสมบัติดังนี้:
- ช่วยตรึงไนโตรเจนในดิน
- เพิ่มอินทรียวัตถุ
- ป้องกันการพังทลายของหน้าดิน
- เป็นอาหารให้จุลินทรีย์ในดิน
ด้านล่างนี้คือพืชที่แนะนำให้ปลูกหลังฤดูทำนาในประเทศไทยหรือพื้นที่เขตร้อนที่มีสภาพคล้ายคลึงกัน:
🌱 1. พืชตระกูลถั่วคลุมดิน (ตรึงไนโตรเจนได้)
พืชกลุ่มนี้ช่วยเพิ่มไนโตรเจนจากอากาศเข้าสู่ดิน และเป็นอาหารให้สิ่งมีชีวิตในดิน
| พืช | ประโยชน์ |
|---|---|
| ถั่วเขียว | วงจรสั้น ตรึงไนโตรเจนได้ดี และขายได้ราคาดี |
| ถั่วเหลือง | ปรับปรุงโครงสร้างดิน และเป็นพืชเศรษฐกิจที่ดี |
| ถั่วพร้า | ทนแล้ง โตดีในฤดูแล้ง และช่วยปรับโครงสร้างดิน |
| ปอเทือง | เจริญเติบโตเร็ว ให้ปุ๋ยสดปริมาณมาก และเหมาะต่อจุลินทรีย์ในดิน |
✅ เคล็ดลับ: ควรไถกลบทั้งต้นลงดินก่อนออกดอก เพื่อให้ได้ผลดีที่สุดในการปรับปรุงดิน
🌾 2. โสน (Sesbania)
- เป็นปุ๋ยพืชสดที่ตรึงไนโตรเจนได้ดี
- ให้ชีวมวลสูง → เป็นอาหารของจุลินทรีย์
- เหมาะกับพื้นที่น้ำขังหรือหลังฤดูทำนา
- เติบโตเร็ว ใช้เวลา 45–60 วัน
- ตัดแล้วไถกลบลงดิน
🌿 3. แหนแดง (Azolla) (ใช้ได้ในพื้นที่ที่ยังมีน้ำขัง)
- เฟิร์นน้ำที่มีสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินตรึงไนโตรเจน
- ช่วยเพิ่มไนโตรเจนและกิจกรรมของจุลินทรีย์
- สามารถใช้เป็นวัสดุคลุมดินหรือไถกลบเป็นปุ๋ยก่อนปลูกพืชถัดไป
🌻 4. ทานตะวัน หรือ บัควีต
- รากลึก → ช่วยทำให้ดินที่แน่นกลับมาร่วนซุย
- ดึงดูดแมลงผสมเกสร และจุลินทรีย์
- ซากทานตะวันช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน
- เหมาะสำหรับปลูกก่อนการปลูกผักหมุนเวียน
🌴 5. พืชคลุมดินผสม (เช่น ถั่วผสม หญ้าแฝก ปอเทือง)
การปลูกพืชผสมหลากหลายชนิด เช่น พืชตระกูลถั่ว หญ้าแฝก และพืชดอก จะช่วย:
- ปรับปรุงโครงสร้างดิน
- เพิ่มความหลากหลายของจุลินทรีย์ในดิน
- เพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุ
- เพิ่มความต้านทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืช
🔁 แนะนำรูปแบบการปลูกพืชหมุนเวียนหลังฤดูทำนา
- ข้าว (ฤดูหลัก)
- ปอเทือง หรือ ถั่วเขียว (ประมาณ 2 เดือน)
- ผัก หรือ ข้าวนาปรัง (ถ้ามีน้ำเพียงพอ)
- ปุ๋ยพืชสด + ปุ๋ยหมัก
🌿 เคล็ดลับเพิ่มเติมในการฟื้นฟูดินและส่งเสริมชีวิตในดิน
- เติมปุ๋ยหมัก ถ่านชีวภาพ หรือน้ำหมักชีวภาพ (FPJ)
- หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืชหรือศัตรูพืช
- คลุมดินด้วยฟางข้าวหรือเศษพืชตระกูลถั่ว
- ใช้สารชีวภาพ EM (Effective Microorganisms)
#ฮีโร่ฟื้นฟูดิน #ปลูกหลังนา #เกษตรยั่งยืน #ปุ๋ยพืชสด #พืชตระกูลถั่ว #เพิ่มจุลินทรีย์ #ดินดีพืชแข็งแรง #hero-fuen-fu-din #pluk-lang-na #kaset-yang-yuen #puay-phuet-sod #phuet-trakun-thua #perm-julin-thri #din-dee-phuet-kaeng-raeng #SoilHero #PostRicePlanting #SustainableFarming #GreenManure #LegumePower #MicrobeBoost #HealthySoilStrongPlants ปลูกพืชฟื้นดิน pluk phuet fuen din pluk-phuet-fuen-din ดินดีมีชีวิต din dee mee chiwit din-dee-mee-chiwit